پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

تغییرات نرخ ارز، مهم‌ترین فاکتور تجارت خارجی هر کشور است و در ادبیات اقتصادی افزایش نرخ ارز از یک طرف منجر به افزایش صادرات غیر نفتی و افزایش درآمدهای ارزی شده و از طرف دیگر با بالا رفتن ارزش واحد واردات باعث کاهش واردات و بهبود تراز تجاری کشورمی‌شود. اما در شرایطی که در کشور تورم وجود دارد و نرخ ارز دستوری ثابت نگه داشته می‌شود و همچنین بخش عمده‌ای از نهاده‌ها و کالاهای واسطه‌ای از طریق واردات تامین می‌شود، افزایش ناگهانی نرخ ارز به مثابه شمشیر دولبه‌ای است که یک بعد آن افزایش صادرات غیر نفتی را در کوتاه مدت در پی خواهد داشت و بعد دیگر آن افزایش هزینه‌های واردات نهاده‌ها و کالاهای واسطه‌ای خواهد بود که در بلندمدت منجر به افزایش هزینه‌های تولید و قیمت تمام شده محصولات شده و مجددا کالاها و محصولات تولید داخل قدرت رقابت خود را در بازارهای جهانی از دست خواهند داد و صادرات به حال اولیه خود برخواهد گشت.

دولت کنونی که بهره‌ٔ بانکی را به نفع بانک‌ها کاهش داد و به نرخ تورم تک‌رقمیِ مورد ادعای خودش تفاخر می‌کرد، در چند ماهه‌ٔ اخیر درباره‌ٔ بالاترین تورمی که کشور به یاد دارد (در واقع، بالاترین نرخ مالیاتی جهان) چیزی نمی‌گوید. از دوران مبارزه‌ٔ انتخاباتی و اوایل انتخاب شدن روحانی، مردان اقتصادی روحانی و اقتصاددانان نولیبرالِ حامی او از «واقعی کردن نرخ ارز» سخن می‌گفتند. اکنون، همگی آنان لابد در دل خود خوشحال‌اند که سرانجام به شیوه‌ٔ «مرگ یک‌بار و شیون یک بار» جراحی‌ای را که برای اقتصاد ایران ضروری می‌دانستند، به انجام رسانده‌اند. اما این جراحی موفق نبوده است.